Wonen in een monument is voor veel mensen een droom. Glas-in-lood, balkenplafonds en een gevel die verhalen vertelt. Helaas zit je ook vast aan veel regels en heb je al snel een vergunning nodig als je iets aan wil passen of wil onderhouden. Heb je een monumentaal pand in je bezit, of ben je van plan er eentje te kopen? In dit artikel vertellen we je hoe het zit met het onderhoud van zo’n bijzonder gebouw.
Het belang van goed onderhoud
Wie in een monument wil wonen moet er goed voor zorgen: als eigenaar ben je wettelijk verplicht je monument in stand te houden. Doe je dat niet goed, dan zal de gemeente het gesprek hierover met je aangaan.
Een onderhoudsplan is daarom geen overbodige luxe. Daarmee maak je een schatting van de kosten die de komende jaren op je afkomen en voorkom je dat kleine gebreken uitgroeien tot dure restauraties. Bovendien blijft de monumentale waarde van je woning zo beter behouden.
Vergunning en regels
Aan een monument sleutelen doe je niet zomaar. Wie iets wil veranderen of opknappen, moet rekening houden met regels en vergunningen. In de meeste gevallen heb je een omgevingsvergunning nodig: niet alleen voor grote verbouwingen, maar soms zelfs voor kleine aanpassingen. Denk aan het schilderen van je kozijnen in net een andere kleur, of je ramen vervangen door dubbel glas.
Ook voor klusjes buitenshuis, denk aan hekwerk of de tuin, zal je meestal een vergunning nodig hebben. De bescherming van een monument geldt namelijk voor het hele perceel. Twijfel je of een vergunning verplicht is? Vraag het dan altijd eerst even na bij de gemeente.
Bouwhistorisch onderzoek en vakmanschap
Wordt het tijd voor groter onderhoud en restauratie? Dan is het verstandig om eerst een bouwhistorisch onderzoek uit te laten voeren, als je dat nog niet hebt gedaan. Dit brengt de bouwgeschiedenis en waardevolle details in kaart, zodat je keuzes onderbouwd zijn en vergunningen vlotter verlopen.
Kies bij het laten uitvoeren van het onderhoud voor erkende vakmensen met ervaring in monumentenzorg; zij werken met passende technieken en materialen, en weten wat wel en niet kan.
Dat kost allemaal net wat meer dan normaal
Speciale materialen, vakmensen die gespecialiseerd zijn in historisch onderhoud: een monument zal in onderhoud duurder zijn dan een normaal huis. Een monumentaal pand onderhouden kost nu eenmaal wat meer dan een gewoon huis. Gelukkig hoef je dat niet allemaal alleen te dragen.
De overheid stimuleert goed onderhoud en verduurzaming met behulp van subsidies en leningen met lage rente. Zo is er bijvoorbeeld de Duurzame Momumenten-Lening, de Monumenten-hypotheek, en de woonhuissubsidie.
Verzekeren van je monumentale pand
Zelfs als je je monumentale pand goed onderhoudt, kan er altijd iets misgaan. Een incident, zoals een golfbal door je glas-in-lood of schade door een storm, kan hoge kosten met zich meebrengen. Daarom is het belangrijk om een goede verzekering af te sluiten.
Kijk goed naar de dekking van je polis: zitten ook kosten voor architect, vergunningen en steigers erin? En hoe zit het met kwetsbare onderdelen als glas-in-lood of lijstwerk?
Een monumentaal pand verzekeren vergt vaak wat extra stappen. Sommige verzekeraars stellen aanvullende eisen, zoals preventieve maatregelen of een onderhoudsplan. Ook moet je er rekening mee houden dat de premie doorgaans hoger ligt dan bij een standaard woonverzekering. Dit komt doordat de herstelkosten bij monumenten hoger zijn door bepalingen vanuit de overheid, herstel met exclusieve/schaarse en daardoor duurdere materialen en oplopende (uur)tarieven voor schaarse gespecialiseerde vakmensen.
Goed onderhoud en generaties plezier
Wonen in een monument is een prachtige ervaring, maar heeft wel een handleiding. Met de juiste vakmensen, een onderhoudsplan, en een goede verzekering, zorg je ervoor dat je historische woonplaats in goede staat blijft. Zo kunnen de volgende generaties ook nog met veel plezier genieten van de schoonheid van het monument.
