Haarlem, 14 april 2023 – Het Frans Hals Museum heeft een vroeg werk van de Haarlemse schilder Jan Miense Molenaer (Haarlem 1610-1668) verworven op TEFAF, de kunstbeurs in Maastricht. Het innemende schilderij van een jongen in een herberg kan geheel dankzij de genereuze steun van een anonieme donateur aan de museumcollectie worden toegevoegd. Het schilderij is vanaf 18 april te zien in het Frans Hals Museum in Haarlem.
Menselijke details
Dit vroege werk van Jan Miense Molenaer blinkt uit door de vrolijke en menselijke details. Een jongeman, een tiener nog, zit met opgetrokken knie op een stoel naast een haardvuur met in zijn handen een kan en kleipijp. Naast hem staan een biervat met rokersbenodigdheden en een uitschuifbare olielamp. Voor volwassenen was het in die tijd heel gebruikelijk om te roken en bier te drinken, maar voor kinderen niet. Molenaer liet met dit schilderij zien wat hij als beginnend kunstenaar allemaal al kon. Dat is bijvoorbeeld te zien aan de beweeglijke vlammen, de tinnen bierpul en de ontspannen houding van de jongen. De kleding van de jongen is kleurrijk en door de afgezakte kous steekt zijn knie opvallend naar voren. Dit soort herbergscènes komt vooral voor in het vroege werk van Molenaer. Het lijkt een studie van lichaamshouding, stofuitdrukking en lichtdonker contrasten. De zorgvuldige schilderstijl, de vriendelijke blik van de jongen en het rijke kleurgebruik maken dit vroeg gedateerde schilderij tot een aantrekkelijke aanwinst.
Onderzoek naar leerlingen Frans Hals
Jan Miense Molenaer schilderde deze herbergscène vermoedelijk rond 1627-28, toen hij zelf pas een jaar of 18 oud was. Mogelijk werkte hij op dat moment nog als leerling in het atelier van Frans Hals. In 1634 werd Molenaer lid van het Sint Lucasgilde, twee jaar later trouwde hij met de schilder Judith Leyster, die waarschijnlijk ook bij Frans Hals heeft gewerkt.
Het Frans Hals Museum gaat de komende tijd verder onderzoek doen naar dit jeugdwerk. Het werd eerder in publicaties beschreven en in internationale tentoonstellingen getoond. De aankoop sluit goed aan bij een van de thema’s waar het Frans Hals Research Center (het wetenschappelijk platform van het museum) zich op richt: onderzoek naar de atelierpraktijk van Frans Hals. “Dit werk is een belangrijke schakel in ons onderzoek naar de onderlinge overeenkomsten en verschillen tussen het werk van Jan Miense Molenaer, Judith Leyster en Dirck Hals die volgens overlevering alle drie in het atelier van Frans Hals hebben gewerkt.” aldus Marrigje Rikken, Hoofd Collecties en Presentaties. “Daar willen we in de toekomst ook graag een tentoonstelling over maken.”
Met steun van
Dit schilderij is dankzij een particulier verworven, die het werk voor het museum aankocht op de TEFAF. Het Frans Hals Museum kent diverse particuliere donateurs die het museum steunen bij aankopen en bijzondere tentoonstellingen. Het gebaar van deze bijzondere donateur is echter ongekend, want de gehele aankoopprijs is geschonken.
De Jongen met bierpul en pijp is vanaf 18 april te zien in het Frans Hals Museum, Groot Heiligland 62 in Haarlem.
