In de Kleine Rechtszaal van het Vredespaleis hangt het monochrome schilderij “La Glorification de la Paix” van Luc Olivier Merson. Dit werk is kleurloos gebleven omdat de kunstenaar overleed voordat hij zijn werk kon voltooien. Dankzij de oplettendheid van Benoît Cordonnier, achterkleinzoon van de architect van het Vredespaleis Louis Marie Cordonnier, kan men nu voor het eerst zien hoe het kunstwerk er in kleur zou hebben uitgezien.
Aanwinst gouache-tekening
Meer dan 50 landen hebben tijdens de bouw van het Vredespaleis (1907-1913) bouwmaterialen of kunstwerken bijgedragen om hun steun te betuigen. De Franse regering doneerde destijds drie schilderijen waarvan één, La Glorification de la Paix, sinds 1913 in de Kleine Rechtszaal van het Vredespaleis hangt. Het is een levensgrote studie in monochrome bruintinten die later zou worden vervangen door het uiteindelijke Gobelin-tapijt met hetzelfde motief in kleur. De kunstenaar Luc Olivier Merson overleed echter in 1920 voordat de gobelin gereed was en zo is het 3,5 x 4,25 meter grote ontwerp uit 1913 altijd in de rechtszaal blijven hangen.
Recent nam Benoît Cordonnier contact op met de Carnegie Stichting, eigenaar en beheerder van het Vredespaleis. De Fransman is de achterkleinzoon van de architect van het Vredespaleis, Louis Marie Cordonnier. Het bleek dat zich in het familiearchief van de Cordonniers een schilderij in kleur bevond van La Glorification de la Paix. Dit gouache-schilderij is een voorstudie van het kunstwerk die de schilder Merson in 1917 cadeau heeft gegeven aan de architect Cordonnier, zo blijkt uit een inscriptie op de achterkant.
Met middelen die de Carnegie Stichting uit een nalatenschap ontving, was zij nu in staat deze gouache-schildering te verwerven. Voor het eerst sinds het ophangen van het schilderij 112 jaar geleden kunnen zowel bezoekers als partijen betrokken bij een rechtszaak nu zien hoe het kunstwerk bedoeld was. Jacobine Wieringa, conservator bij de Carnegie Stichting, is enthousiast over de aankoop: “Door deze gouache begrijpen wij hoe Merson het uiteindelijke kunstwerk voor zich zag; we kunnen het opeens door zijn ogen zien. La Glorification de la Paix krijgt na meer dan een eeuw opeens een nieuwe dimensie erbij.”
Betekenis schilderij
Het doek toont de godin van de vrede die op haar troon zit en Mars, de god van de oorlog, hindert op te staan door haar voeten op hem te zetten. De vredesgodin wordt omringd door deugden en allegorieën die bijdragen aan vrede en baat hebben bij een vredig bestaan. In haar linkerhand houdt de godin een duif en in haar rechterhand een olijftak, beide oude symbolen van vrede. Achter haar kondigen engelen de triomf van de vrede aan. Aan de linkerkant van het doek zijn de volgende personificaties afgebeeld: rechtvaardigheid, wijsheid, de kunsten en de rede. De rechterkant van het doek toont personages die staan voor werk, standvastigheid, eenheid en wetenschap.
Bestemming La Glorification de la Paix
Het gouache-schilderij verkeert dankzij de zorgvuldige bewaring in het archief van de familie Cordonnier in uitstekende staat. Om het kunstwerk toekomstbestendig te maken, zal de Carnegie Stichting conserveringsmaatregelen nemen zoals het plaatsen van museumglas en het controleren van het originele passe-partout.
Iljan van Hardevelt, directeur van de Carnegie Stichting, verklaart: “Het gekleurde gouache-schilderij zullen wij dicht bij het grote monochrome doek tentoonstellen. Door de kunstwerken bij elkaar te plaatsen in de Kleine Rechtszaal wordt het wensbeeld van ‘Vrede door Recht’ nu letterlijk ingekleurd.”
Carnegie Stichting – Vredespaleis
De Carnegie Stichting is de eigenaar en beheerder van het Vredespaleis in Den Haag. In het Vredespaleis zijn het Permanent Hof van Arbitrage, het Internationaal Gerechtshof van de Verenigde Naties, de Haagse Academie voor Internationaal Recht en de Bibliotheek van het Vredespaleis gehuisvest.
Luc Olivier Merson, Gouache “La Glorification de la Paix”, 1917
Luc Olivier Merson, monochrome painting “La Glorification de la Paix”, 1920
