Transformatie is doorgaans duurzamer dan nieuwbouw. Gelukkig worden herbestemming en renovatie van bestaand vastgoed steeds gangbaarder. Om het samenwerken ook voor bestaande bouw beter te stroomlijnen, komen er nieuwe voorschriften voor het uitwisselen van informatie in BIM. De onlangs opgerichte werkgroep Historic BIM onwikkelt de nieuwe richtlijnen. De werkgroep is een branche-overstijgende samenwerking tussen de ontwerpbureaus Rijnboutt, BiermanHenket en Office Winhov, restauratieaannemer Nico de Bont en Duyts Bouwconstructies.
De aanvullende richtlijnen hoe bestaande bouw in te passen binnen de huidige BIM basis ILS (Building Information Management basis informatieleveringsspecificatie), zorgen voor een goede communicatie en informatiestroom. Daarmee wordt de foutmarge verkleind en de efficiëntie vergroot in het vaak toch al complexe speelveld van bestaande bouw. Ook hoe en waar het beste verduurzaamd kan worden, is snel inzichtelijk. Het is dus voor alle partners en opdrachtgevers in de keten van belang om een goede methodologie en heldere afspraken op papier te zetten.
Samen werken aan een nieuwe richtlijn
Bij bestaande bouw is de hoeveelheid en het type informatie bij aanvang van het project dermate anders dan bij nieuwbouw, dat de huidige BIM basis ILS in de praktijk nog te weinig houvast biedt voor het structureren hiervan. Het blijkt dat ieder voor zich telkens opnieuw het wiel aan het uitvinden is.
De werkgroep Historic BIM denkt dat dit beter kan. Daarom ontwikkelt de werkgroep richtlijnen voor bestaande bouw in samenwerking met de BIM basis ILS. De eerste stap is het schrijven van een use case voor de BIM basis ILS. Daarna volgen eventueel praktijkgerichte toevoegingen. Ook is het de wens om in een ILS Bestaande Bouw te onderzoeken waar in het model welke informatie over een bestaand object het beste zijn plek vindt. Een bijkomend doel van de werkgroep is kennisdeling onderling en met de markt, bijvoorbeeld over het verwerken van ERM Uitvoeringsrichtlijnen en restauratiebestekken, spelregels voor Pointclouds en informatie-uitwisseling met de opdrachtgever.
Van nieuwbouw naar transformatie
Bouwprojecten betreffen steeds vaker transformaties of renovaties van bestaande gebouwen. De verwachting is dat dit – met het oog op stedelijke verdichting en verduurzaming – zelfs gaat toenemen. Nieuw bouwen volgens de BENG standaard levert gemiddeld 30% meer CO2-uitstoot op dan een oud gebouw renoveren naar (bijna) energieneutraal. Daarnaast zal in 2030 naar verwachting slechts 10% van de gebouwen volledig duurzame nieuwbouw zijn. De noodzakelijke verduurzamingsslag moet dus gemaakt worden in de huidige, bestaande voorraad. Om dit efficiënt en hoogwaardig te doen, is het belangrijk het bestaande gebouw en de nieuwe ingrepen integraal in kaart te brengen.
Digitale aanpak bestaande bouw
De BIM basis ILS is een veelgebruikte BIM-richtlijn om samen te kunnen werken en informatie uit te wisselen met alle partners in een bouwproject. Ontwerpen met een bestaand gebouw is echter anders dan nieuwbouw, omdat bijna alles er al ís. Je ontwerp verhoudt zich tot bestaande (monument)waarden, constructieve (on)mogelijkheden en de technische staat van het bestaande pand. Dat betekent dat het BIM-model anders moet worden opgebouwd. Bij bestaande bouw wordt per fase beslist hoe wordt omgegaan met de veelheid aan informatie die voor je ligt. Hoe gedetailleerd zet je de bestaande toestand in het model? En op welke informatie is dat gebaseerd? Welke informatie is wanneer van belang? Hoe zorg je ervoor dat in latere projectfasen eerder onderzoek, zoals over cultuurhistorie of gebrekenonderzoek, niet verloren gaat?
Omdat een BIM model niet alleen een ontwerptool is, maar vooral ook een communicatiemiddel, gaan bovenstaande vragen niet alleen over de eigen ontwerp- en tekenmethodiek. De antwoorden op deze vragen moeten ook werkbaar zijn en kloppen voor de adviseurs met wie je om tafel zit, voor degene die het gebouw gaat inmeten, en voor de aannemer die verantwoordelijk is voor de bouw.
Vervolgstappen
Meer informatie over het vervolgtraject, de testperiode en de officiële lancering van de richtlijnen en de ILS Bestaande Bouw volgen. Heb je ervaring met BIM en bestaande bouw en wil je ook meedenken? Stuur dan een e-mail naar historicbim@rijnboutt.nl.
