Kunst in het derde rijk – Verleiding en afleiding – Museum Arnhem

Kunst in het derde rijk van Museum Arnhem biedt een overzicht van de beeldende kunst gemaakt en getoond onder het naziregime in Duitsland. Het accent ligt op de jaren 1937-1944, en dan met name de kunst die destijds werd getoond op de grote jaarlijkse tentoonstellingen in het speciaal daartoe gebouwde Haus der Deutschen Kunst in München (nu Haus der Kunst).

Deze tentoonstellingen maakten deel uit van de propaganda waarmee het regime de Duitse samenleving verleidde tot de ideologie van het nationaalsocialisme. Joden, politieke tegenstanders en andere groepen in de maatschappij waren, zoals overal in het publieke leven, uitgesloten van deelname. Alleen klassieke kunststijlen en realisme waren toegestaan, moderne kunststromingen zoals expressionisme, kubisme en abstractie werden door het regime taboe verklaard. Ook thematisch moest de kunst dienstbaar zijn aan de nazi-ideologie, of deze in ieder geval niet ondermijnen.

De duizenden kunstenaars die voldeden aan de stilistische en thematische criteria van de nationaalsocialisten, profiteerden van de doeltreffende wijze waarop het regime beeldende kunst inzette als propagandamiddel. Hun werk werd op grote schaal getoond, en aangekocht door particulieren, de staat en haar leiders. Tentoonstellingen ervan werden massaal bezocht.

Een vraag in deze tentoonstelling is waarom er tijdens het naziregime, dat gekenmerkt werd door politiek geweld, oorlog, uitsluiting en de Holocaust, zoveel aandacht was voor de hedendaagse kunst? Steunden de kunstenaars het regime, of steunde het regime de kunstenaars?

De tentoonstelling is van 11 november 2023 tot en met 24 maart 2024 te bekijken in Museum Arnhem.