| Reclame maakt in Amsterdam plaats voor oorlogsverhalen |
| Zeventien digitale reclameborden in de binnenstad van Amsterdam veranderen op 4 mei in tijdelijke oorlogsmonumenten, waar ingrijpende gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog herdacht worden. Op deze dag zullen er van 16.00 uur tot 21.00 uur op de abri’s geen advertenties te zien zijn, maar herdenkingsplaten. Op de plek waar normaal gesproken reclame te zien is, wordt nu op een zwarte achtergrond in witte letters de naam getoond van een persoon die betrokken was bij een ingrijpende gebeurtenis op exact die locatie. Daaronder staat een quote die het bijbehorende verhaal inleidt. Door met de mobiele telefoon een QR-code te scannen kan het hele verhaal beluisterd worden. Vrijheidsverhalen Met het project ‘Vrijheidsverhalen’ willen de initiatiefnemers Amsterdamse verhalen uit de Tweede Wereldoorlog doorvertellen aan de volgende generatie. Daarmee willen ze helpen voorkomen dat deze persoonlijke verslagen uitsterven. De digitale monumenten zijn te vinden in het centrum van de stad, onder andere op het Spui, het Leidseplein, het Rokin en het Rembrandtplein. De verhalen zijn heel verschillend, van schietpartijen en overvallen tot persoonlijke statements en het verbergen van onderduikers. We horen onder andere over de daad van Hanny Ladee-Levy die van de gehate Davidsster een prachtig mode-statement maakte. Van Tineke Strobos, een model dat verspreid over de jaren samen met haar moeder meer dan honderd onderduikers verborg en over de verboden vriendschap tussen twee Duitse soldaten en een Amsterdamse winkelbediende die samen persoonsbewijzen vervalsten en zo meer dan 500 mensen van de dood wisten te redden. Tussen twee vuren Op de Dam wordt het verhaal herdacht van de 32 slachtoffers die op 7 mei 1945 vielen tijdens een schietpartij tussen Duitse militairen en de Binnenlandse Strijdkrachten. Diezelfde dag was er ook een vuurgevecht bij het Centraal Station. Verzetsstrijdster Isa Baschwitz waagde haar eigen leven in een succesvolle poging deze strijd te stoppen. Haar verhaal is terug te vinden bij de abri’s voor het Victoria Hotel en voor het Centraal Station. Volgens Baschwitz’s zoon was zijn moeder heel bescheiden over haar optreden. “Uit zichzelf vertelde ze er niet zo veel over. Pas toen ik vragen ging stellen, kwamen de verhalen. Voor haar gevoel heeft ze ook niet iets heel bijzonders gedaan, zoiets deed je gewoon. ‘Als je vindt dat de partijen het niet goed doen, dan moet je zelf zorgen dat het beter gaat’, was haar motto. Daar had ze geen enkele bedenking bij. Ook na de oorlog bleef ze zo strijdvaardig, het zat gewoon in haar karakter.” Van leren Het is volgens hem heel belangrijk dat er nog steeds wordt stil gestaan bij alle mensen die in actie kwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog. “Zij hebben er mede voor gezorgd dat wij nu in vrijheid kunnen leven. Het zijn voorbeelden van mensen die hun rug recht hielden en het is heel goed om daar ook nu nog van te leren. Zulke voorbeelden kunnen juist in deze tijd hun vruchten afwerpen.” “Door dit project wordt heel duidelijk dat de geschiedenis in Amsterdam nooit ver weg is”, vertelt Joost Janmaat, programmadirecteur bij het Amsterdams 4 en 5 mei comité. “We worden nu gewezen op gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden op de exacte plek waar we nu staan. Daarmee komt het heel dichtbij. Reclamezuilen zijn totems van de levende stad. Het is heel mooi dat daar voor één dag pas op de plaats wordt gemaakt voor de verhalen van gisteren.” Over Vrijheidsverhalen Het project Vrijheidsverhalen is een initiatief van reclamebureau N=5. Meewerkende partners zijn JCDecaux, Egotribe, Big Orange, Kinetic, Sander de Heer, Bewegend Beeld, Anko Stoffels Fotografie en Koolhoven & Partners. Het project is tot stand gekomen in samenwerking met het Amsterdams 4 en 5 mei comité en Stichting Memorial voor Damslachtoffers 7 mei 1945. Alle partijen zetten zich belangeloos voor dit project in, met als doel de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog door te vertellen aan een nieuwe generatie. Voor één dag veranderen de digitale abri’s in herdenkingsmonumenten. Zo staat ook de reclame op 4 mei even stil. |
