Het Panorama van Scheveningen bestaat 140 jaar. Dit wordt gevierd met een aangepast programma. De 140ste verjaardag is een ode aan het artistieke erfgoed van Hendrik Willem Mesdag, verbeeld in een viertal presentaties waarin het panorama als kunstvorm en de panoramische kunstenaarsblik -toen en nu- centraal staan.

Op het programma staat een tentoonstelling over de vier kunstenaars die Mesdag hielpen bij de totstandkoming van zijn panorama, een tentoonstelling over Mesdags liefde voor de natuur en twee hedendaagse presentaties van kunstenaars Sara Vrugt en Siebe Swart. Het jubileumjaar wordt afgetrapt met de verschijning van een nieuw Gouden Boekje: Aap & Mol in Museum Panorama Mesdag.  

Jubileum
In 1880 kreeg Hendrik Willem Mesdag de opdracht tot het maken van een panoramaschilderij. Dit monumentale schilderij Panorama van Scheveningen werd op 1 augustus 1881 aan de Zeestraat in Den Haag opengesteld voor publiek. Mesdag beschouwde het als zijn artistieke hoogtepunt en al 140 jaar lang is een bezoek aan het Panorama van Scheveningen een gekoesterde herinnering van vele generaties schoolkinderen, ouders en grootouders uit binnen- en buitenland.   Museumdirecteur Minke Schat: “Het is van groot belang dat we stilstaan bij dit bijzondere jubileum, voor museum en publiek, om zo het bestaansrecht en behoud van het erfgoed van Mesdag te vieren. We hebben, ondanks de uitdagingen van de pandemie een programma van bijzondere presentaties. Hierin zijn nieuwe verhalen en onderzoeksresultaten verwerkt. Daarmee willen we de (inter)nationale importantie van het museum, collectie en het behoud ervan voor de toekomst onderstrepen.”  

Gouden Boekje
Speciaal voor het jubileumjaar hebben Museum Panorama Mesdag en uitgeverij Rubinstein de handen ineengeslagen. Gitte Spee is gevraagd een verhaal te schrijven over de avonturen die Aap & Mol beleven in en rondom Mesdags Panorama. Het verhaal laat de jeugd op een ontwapenende manier kennismaken met het wereldberoemde Panorama van Scheveningen: een toverstrand waar het nooit regent. Dat moet je tenminste één keer in je leven ervaren, vinden museum en uitgever. Om het museum dichterbij te brengen, schenken zij gezamenlijk aan alle basisscholen en bibliotheken van Den Haag en Scheveningen een exemplaar van Aap & Mol in Museum Panorama Mesdag.  

Sara Vrugt: Honderdduizend bomen en een bos van draad
6 maart – 30 mei 2021 Museum Panorama Mesdag presenteert de primeur van Honderdduizend bomen en een bos van draad, een kunstwerk van Sara Vrugt waar het afgelopen jaar vele handen aan borduurden. Als start van dit ambitieuze project werd een jaar geleden, op 22 januari 2020, de eerste steek gezet door Minke Schat. In het museum wordt het bos opgehangen in een spiraalvorm, Vrugts variant op de panoramavorm, waarin de bezoeker zich kan onderdompelen. In tegenstelling tot de geschilderde illusie van Mesdags Panorama van Scheveningen – het schilderij dat geen schilderij mag lijken – staat bij Vrugts panorama de tactiliteit van het materiaal en het zichtbare handwerk centraal. Vrugt werkt met vergankelijk materiaal waarin zaden voor bomen en planten zijn verwerkt. Wanneer het kunstwerk in 2023 haar finale plaats bereikt in de tuin van Museum Belvedère, zal het geborduurde bos uiteindelijk de kiem vormen van een nieuw bos. Het idee voor dit kunstproject komt voort uit de zorg voor het klimaat en de natuur, een van de onderwerpen die Hendrik Willem Mesdag eveneens inspireerde.  

De schilders van Panorama van Scheveningen. Mesdag, Breitner, Blommers, De Bock en Mesdag-van Houten
28 maart – 26 september 2021 De tentoonstelling De schilders van Panorama van Scheveningen vormt het hart van het jubileumjaar. In de tentoonstelling wordt het verhaal verteld van het Panorama van Scheveningen, van commissie tot opening. Voor het eerst zal veel van het voorbereidende materiaal bijeen te zien zijn: foto’s, olieverfschetsen, schetsboeken en rastertekeningen. Mesdag kon deze klus niet alleen klaren. De tentoonstelling is daarom tegelijkertijd een eerbetoon aan de vier kunstenaars met wie hij aan deze opdracht werkte: George Breitner, Bernard Blommers, Théophile de Bock en Sientje Mesdag-van Houten. Bij de tentoonstelling verschijnt een uitgebreide publicatie over het Panorama waarin nieuwe onderzoeksresultaten zijn verwerkt.  

Mesdag en de natuur: De natuur te leeren kennen
6 juni 2021 – 27 februari 2022 (Onder voorbehoud) Deze tentoonstelling brengt het publiek dichter bij de kunstenaar: wat betekende natuur voor Hendrik Willem Mesdag en hoe beïnvloedde zijn achtergrond zijn connectie met de natuur? Mesdag was een groot natuurliefhebber. Zijn eigen natuurbeleving en de wil de schoonheid van het Nederlandse landschap over te brengen bij het publiek, lopen als een rode draad door zijn oeuvre. Het Panorama, zijn meest bekende werk, maakte hij als protest tegen het afgraven van het Seinpostduin, destijds het hoogste duin van Scheveningen. Hij wilde de natuurpracht van het Scheveningen van toen voor de eeuwigheid vastleggen.  

Siebe Swart – Time and tide wait for no man
17 oktober 2021 – 27 februari 2022 Het jubileumjaar sluit af met een serie monumentale zwart-wit panoramafoto’s van Nederlandse zeegezichten en landschappen waaraan fotograaf Siebe Swart (1957) sinds 2016 aan werkt: Time & Tide wait for no man. Voor het maken van deze panoramafoto’s raakte Swart geïnspireerd door de leegte en ruimte die hij ervaarde langs de kusten van de Noordzee, de Wadden en de voormalige Zuiderzee. De gloednieuwe serie wordt voor het eerst getoond in Museum Panorama Mesdag. Bij deze tentoonstelling verschijnt een publicatie.  

Over Museum Panorama Mesdag
Museum Panorama Mesdag is een uniek museum met het Panorama van Scheveningen als artistieke hoogtepunt van Hendrik Willem Mesdag. Het is een particulier museum met een vaste collectie van persoonlijke werken van Hendrik Willem Mesdag (1831-1915), zijn vrouw Sientje van Houten (1834-1905) en tijdgenoten. Daarnaast presenteert het museum tijdelijke tentoonstellingen rond tijdgenoten van Mesdag, het fenomeen panorama en hedendaagse kunst.  

Het Gouden Boekje Aap & Mol in Museum Panorama Mesdag verschijnt 20 januari aanstaande en is nu alvast te reserveren in de webshop via panorama-mesdag.nl. Uitgeverij Rubinstein.nl: info@rubinstein.nl, 020 420 07 22.  

Bij de tentoonstelling De schilders van Panorama van Scheveningen verschijnt een uitgebreide publicatie onder redactie van Suzanne Veldink en Laura Prins, uitgegeven door Scriptum Art Books, Den Haag.  

De tentoonstellingen en publicaties worden mede mogelijk gemaakt dankzij Prins Bernhard Cultuurfonds, Kickstart Cultuurfonds, Van Ommeren-de Voogt Stichting, Vereniging Vrienden Nieuwe Kunst 1900, Hendrik Muller Fonds en Stichting Stokroos.