Bedreigd woonhuis
Vereniging Hendrick de Keyser, de landelijk werkende monumentenorganisatie, heeft met steun van de BankGiro Loterij een bijzonder woonhuis weten te redden van de sloop. Het pand aan de Thamerlaan 14 in Uithoorn staat bekend als het eerste uitgevoerde woonhuisontwerp van de grondlegger van de Amsterdamse School, architect Michel de Klerk. Door leegstand, vandalisme en een brand raakte het huis recent in steeds slechtere staat. Het werd aangeboden ter afbraak, als ‘buitenkans’ voor nieuwbouw. Erfgoedvereniging Heemschut kwam het op het spoor, voerde actie en sprak haar zorgen uit over het verlies van dit karakteristieke pand. De aankoop door ‘Hendrick de Keyser’ heeft het huis gered van de sloop en een toekomst verzekerd.
Vroeg ontwerp Amsterdamse School
Vereniging Hendrick de Keyser redt, restaureert en verhuurt historische huizen. De Vereniging bezit woonhuizen in vrijwel alle bouwstijlen, maar tot op heden ontbrak een gebouw in de invloedrijke Amsterdamse Schoolstijl. Deze vroeg 20ste-eeuwse stroming in de Nederlandse architectuur kenmerkt zich door expressief gebruik van baksteen, uitspringende hoeken en erkers, decoratieve details en warm kleurgebruik in het interieur. Michel de Klerk (1884-1923), een ontwerper met spectaculair talent voor decoratief detail, was een van de belangrijkste voortrekkers van deze stijl. Beroemde Amsterdamse voorbeelden, mede van zijn hand, zijn het Scheepvaarthuis en de arbeiderswoningen ‘Het Schip’. Michel de Klerk overleed plotseling op jonge leeftijd in 1923. De Amsterdamse School verloor hiermee haar belangrijkste boegbeeld, al zou de bouwstijl nog meer dan een decennium enorme invloed uitoefenen op de bouwkunst in ons land.
Eerste ontwerp
Over de bouwgeschiedenis van het huis in Uithoorn is weinig bekend. Het kleine pand, van amper 9 bij 9 meter, werd in 1911 voor diamantslijper Jesaia Hamburger gerealiseerd op een nieuwbouwterrein in de weilanden. Het tamelijk sobere exterieur is niet helemaal uitgevoerd zoals op de bouwtekeningen. Het vertoont al karakteristieke trekken van de Amsterdamse Schoolstijl zoals de vooruitspringende hoek waarop de schoorsteen is gepositioneerd, de expressieve afwerking van de houten kozijnen, en de decoratieve dakgoot. Het inmiddels honderd jaar oude huisje behoeft dringend restauratie. Directeur Carlo Huijts van ‘Hendrick de Keyser’: ‘We hebben dit architectonisch belangwekkende huisje nog net op tijd kunnen redden van sloop. Dit kon alleen omdat er dankzij de deelnemers van de BankGiro Loterij geld was voor de aankoop. Een zorgvuldige restauratie zal het pand nu terugbrengen in oorspronkelijke staat’.
