Erfgoedhuis Zuid-Holland op zoek naar molenverhalen
 

Hoe zag het dagelijks leven eruit op de poldermolens in Zuid-Holland? Om die vraag draait het project Molenverhalen, een initiatief van Erfgoedhuis Zuid-Holland. Door interviews met (oud)-molenaars, kinderen van molenaars, en ook molenmakers en voormalige polderbestuurders wil het Erfgoedhuis verhalen en informatie vastleggen over het leven en werken op de molens.

Moestuin en palingvangst
Molenverhalen loopt tot en met het voorjaar van 2020 en wordt uitgevoerd door historici Ellen Steendam en Marloes Wellenberg van Erfgoedhuis Zuid-Holland. Onderwerpen die aan bod komen tijdens de gesprekken zijn bijvoorbeeld de inrichting van de molen en het erf. Was er een moestuin, werden er dieren gehouden? Ook wordt gevraagd naar eventuele bijverdiensten van de molenaar. Het molenaarschap was in de regel namelijk slechts een halve baan. Het wonen in de molen was vrij, maar extra inkomen was nodig. “Veel molenaars verdienden bij door als landarbeider te werken bij een boer of door paling te vangen”, vertelt Ellen Steendam. “Wij zijn benieuwd hoe het leven van de molenaar en zijn gezin er in de praktijk uit zag.”

Polderbestuur
Steendam: “Een ander interessant onderwerp is de relatie tussen molenaars onderling, bijvoorbeeld op een molenviergang, en de verhoudingen tussen molenaars en de boeren in de polder. Molenaars waren in dienst van een polderbestuur. De plaatselijke boeren hadden als eigenaren van de grond zitting in dit bestuur. Hoe was dat voor een molenaar? En andersom, hoe keek zo’n polderbestuur naar de molenaars?” Marloes Wellenberg: “Heel boeiend is ook hoe molenaars hun vak beleefden. Wat waren de mooie kanten van het molenaarsbestaan en wat de minder leuke? We weten dat er soms ’s nachts moest worden gemalen. De één blijkt er een hekel aan te hebben gehad, de ander vond het mooi om zo te laten zien dat hij voor zijn vak stond en iets over had voor de boeren in de polder.”

Eerste verhalen staan online
Het is de bedoeling om in totaal 25 à 30 personen uit verschillende regio’s te interviewen. Alle verhalen worden gepubliceerd op de website van het Erfgoedhuis, www.erfgoedhuis-zh.nl. De eerste drie verhalen staan inmiddels online en daar worden het komende jaar steeds verhalen aan toegevoegd.

Tips
Kent u of bent u iemand die is opgegroeid op een poldermolen of die in een polderbestuur heeft gezeten? Hebt u bijzondere herinneringen aan de poldermolen of –molenaar bij u in het dorp? Reacties zijn welkom via molenverhalen@erfgoedhuis-zh.nl.

Erfgoedhuis Zuid-Holland en de Zuid-Hollandse molens
Erfgoedhuis Zuid-Holland ondersteunt, verbindt en inspireert erfgoedbetrokkenen bij het in stand houden en ontsluiten van cultureel erfgoed in Zuid-Holland. In opdracht van de provincie Zuid-Holland coördineert het Erfgoedhuis het Molennetwerk Zuid-Holland. Dat houdt in dat molenaars, moleneigenaren, gemeenten en waterschappen worden ondersteund en geadviseerd bij het behouden, benutten en beleven van molens.
Molenverhalen wordt mogelijk gemaakt dankzij de provincie Zuid-Holland, Fonds 1818 en het Prins Bernhard Cultuurfonds.
Foto credit: Floris Scheplitz