Voedselketens van de toekomst maak je met erfgoed.

 De winnaar van Erfgoed Sterren 2020 in de categorie Anders Boeren is bekend. Stichting Oldenzaalse Musea met het plan Aanstreekelijk mag zich Erfgoed Ster 2020 noemen. Het plan wint daarnaast 10.000 euro voor realisatie van het plan. Dinsdag 16 juni reikte gedeputeerde Roy de Witte de prijs aan het winnende plan uit. Hij sprak tevens zijn grote waardering uit voor de twee andere genomineerden: Op je Akkertje van Erwin en Sylvia Willemsen uit Raalte en Ouderwets wordt Nieuwerwets in Ommerschans van Pieter Koonstra.

Erfgoed Sterren is een wedstrijd die mensen met initiatieven waarin erfgoed fungeert als motor voor actuele opgaven de kans geeft om 10.000 euro te winnen. De bedoeling achter de campagne is om erfgoed anders te bekijken, niet alleen als iets kwetsbaars wat je moet beschermen maar als iets wat je kunt inzetten voor een andere opgave, wat ons inspireert en waarde geeft voor de toekomst.

De eerste categorie ‘Anders Boeren’ ging in januari 2020 van start. Acht plannen die erfgoed inzetten als motor voor de voedselketens van de toekomst werden ingediend.  Drie van de acht maakten kans op de titel Erfgoed Ster 2020. Donderdag 11 juni ging de jury langs bij de genomineerden en koos, nadat de drie genomineerden hun plan hadden gepresenteerd, een winnaar.

De jury, die bestaat uit Peter Breukink voormalig directeur Stichting Oude Groninger Kerken, Petra van den Hengel van Kennispoort, Henk Baas, hoofd afdeling Landschap Rijksdienst Cultureel Erfgoed, Gerrit Baan en Christiaan Muilerman van het Overijssels Agrarisch Jongeren Kontakt en Bart Buijs van Het Oversticht, had het lastig. “Alle plannen voldeden aan de criteria: ze waren origineel, financieel haalbaar en gebruiken erfgoed als motor. Het plan Aanstreeklijk was voor ons de winnaar omdat het erfgoed daar op meerdere vlakken de drager van het plan is en als voorbeeld kan dienen voor anderen.”

Roy de Witte laat weten dat hij het “heel sterk vindt dat met dit plan, erfgoed echt leefgoed wordt. Dit plan verbindt meerdere opgaves aan elkaar.” Sandra Schipper van het Palthehuis is trots en blij, de wedstrijd heeft tot dit mooie idee geleid.”

Alle plannen, ook de niet genomineerde, kunnen ondersteuning krijgen van Kennispoort Regio Zwolle.

De genomineerden

Aanstreekelijk: eten met de kennis uit de 17e en 18e eeuw

Indiener: Stichting Oldenzaalse Musea.

In het Palthehuis werd de jury verrassend ontvangen door de dame van het huis, in echte oude kleding. Na een klein bezoek aan de 17/18e eeuwse keuken kregen we een presentatie. Eerst werd de jury getrakteerd op wortelcake en pompoensoep uit de vorige eeuw. Heerlijk! De Stichting Oldenzaalse Musea met het plan Aanstreekelijk laat goed zien hoe erfgoed anno 2020 betekenis kan hebben. Het museum wil door aan te sluiten bij hedendaagse beleving de geschiedenis en het erfgoed levend maken. Op deze manier, met maaltijdboxen gevuld met oude recepten, lukt dat heel goed denkt de jury. Van de drie plannen laat dit plan het beste zien hoe erfgoed zowel ruimtelijk en immaterieel kan dienen als motor voor voedselketens van de toekomst.

“Een veelzijdige insteek van cultureel erfgoed als aanjager inzetten voor beleving met fysieke ruimte, smaak, cultuur, vergeten ambachten en activiteiten, met een commerciële inslag. Helder en uitvoerbaar.”

‘Op je akkertje’ – Sallandse akkerrandthee

Indiener: Sylvia en Erwin Hartong.

Op Groei- en Zorgboerderij De Stamhoeve willen deze enthousiaste plannenmakers de oude, kleurrijke akkerflora weer op de kaart zetten. Op de drankenkaart om precies te zijn. Ze gaan thee maken van kruiden en bloemen die ingezaaid worden langs akkers en weilanden. Daarbij werken ze aan de oude verbindingen tussen boeren en burgers, helpen ze de oude schoonheid van het landschap terug te brengen en versterken ze de bedreigde biodiversiteit. Dit doen ze door op eigentijdse wijze people, planet en profit optimaal te combineren. Door het inzaaien van akkerranden boeren, oogsten en verwerken met mensen met een zorgvraag te doen en zo de natuur op een economisch rendabele manier te ondersteunen.

Origineel in de verbinding van boeren, burger en mensen met een zorgvraag door middel van het produceren van thee en kruidenrijke akkerranden. Leuk plan dat een inspiratie voor anderen kan zijn.” (Jury.)

Ouderwets wordt Nieuwerwets in Ommerschans

Indiener: Pieter Koonstra.

Dit plan voor een boerenbedrijf past de kennis van vroeger in het heden toe zodat het de maatschappelijke uitdagingen aan kan en de historie levendig houdt.

Het bedrijf is gevestigd in een gebied met een rijke cultuurhistorie genaamd de Ommerschans. De grond waarop geboerd wordt is met veel bloed, zweet en tranen door paupers in cultuur gebracht in de periode van 1818 tot 1890. Na een leven van hard werken eindigden veel van deze bedelaars anoniem op het kerkhof in de Ommerschans. Om de inzet van deze mensen niet in de vergetelheid te laten geraken houdt dit boerenbedrijf graag de historie van het gebied levendig. Het idee is om de zichtbaarheid van dit bijzondere erfgoed in het landschap te benadrukken.