TEFAF ondersteunt al meer dan tien jaar het Cultural Emergency Response Program (CER) van het Prins Claus Fonds. Het CER zet zich in voor de bescherming van cultureel erfgoed door ‘eerste hulp’ te bieden in gebieden die door rampen als gevolg van menselijk handelen of natuurgeweld zijn getroffen. TEFAF en het Prins Claus Fonds werken dit jaar samen bij de steun aan drie musea in Soedan, waar interne conflicten een permanente bedreiging vormen voor het rijke culturele erfgoed van het land.
HET REDDEN VAN SOEDAN’S RIJKE ERFGOED
Het CER zet zich dit jaar in voor het Al Khalifa House in Omdurman, het Al Shaikan Museum in El Obeid en het Darfur Museum in Nyala, drie musea met elk een unieke collectie. Het Al Khalifa House is bovendien een van de laatste overgebleven gebouwen uit de Ottomaanse tijd en geldt daarom zelf als een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van het land. De collecties die het Al Khalifa House herbergt, tonen het leven van de mensen die het land hebben gevormd en die aan het fundament van het moderne Soedan hebben gestaan.
De collecties van de drie de musea bevatten belangrijke werken, objecten en documenten uit de periode van het einde van het Ottomaanse Rijk en uit de tijd van de geboorte van de Soedanese natie. De musea zijn daarbij voor een groot deel gewijd aan etnografische thema’s die de aandacht vestigen op lokale culturen en die de spil vormen van educatieve en culturele activiteiten voor zowel vluchtelingen in West-Soedan als verschillende, lokale gemeenschappen. De musea stimuleren met onder meer dans, muziek en andere culturele uitingen onderling begrip en interactie tussen verschillende gemeenschappen.
Soedan heeft de afgelopen jaren te kampen met botsingen tussen rivaliserende nomadische groepen, het conflict in de regio Darfur, een burgeroorlog en de daaruit volgende onafhankelijkheid van Zuid-Soedan. De kwetsbaarheid van de culturele instellingen van het land is door deze conflicten alleen maar vergroot.
De drie musea worden daarbij elk met specifieke uitdagingen geconfronteerd. Zo is het Al Khalifa House nog steeds niet hersteld van de beschadigingen die het museum opliep tijdens de invasie van Omdurman door de oppositiebeweging JEM in 2008. Het Al Khalifa House heeft hiermee net als het Darfur-museum grote bouwkundige tekortkomingen die een beveiligingsrisico vormen en ze een makkelijk doelwit maken voor plunderingen. Recente rellen en onlusten in de stad El Obeid vormen tot slot een bedreiging voor het derde museum, het Al Shaikan.
SUCCESVOLLE EERSTE STAPPEN
De Soedanese ‘National Corporation for Antiquities and Monuments’ (NCAM) is op zoek gegaan naar ondersteuning bij het verbeteren van de beveiliging van de musea en bij het conserveren en het tentoonstellen van de collecties. Een ander verzoek van de NCAM betreft een training in het bieden van eerste hulp aan cultureel erfgoed bij calamiteiten, voor museumpersoneel en vrijwilligers uit de verschillende regio’s.
De drie musea zijn dankzij de extra financiële steun van het Cultural Emergency Response-programma van het Prins Claus Fonds in staat hun collecties veilig te stellen zodat deze voor de huidige en toekomstige generaties een belangrijke bron van informatie, inspiratie en trots zullen zijn.
