Donderdagochtend 7 maart 2024, de dag voor Internationale Vrouwendag (8 maart), wordt in De Nieuwe Kerk van Amsterdam een schrijverssteen voor Betje (Elizabeth) Wolff (1738-1804) en Aagje (Agatha) Deken (1741-1804) onthuld. De twee deelden bijna dertig jaar lang huis, leven én schrijversbestaan. Bij hun eerste ontmoeting waren ze allebei dichter. Samen kwamen ze tot nieuwe vormen van literatuur – romans in brieven – waarmee ze grote bekendheid verwierven.
De twee vrouwen vormen een geducht schrijversteam. Genadeloos becommentariëren ze in brievenromans als Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (1782) hun tijd. Ze zijn voor de verworvenheden van de Franse Revolutie en fel tegen het Nederland van het Huis van Oranje en religieuze intolerantie en misstanden. Ze pleiten voor een moderne burgerlijke moraal. In 1788 vluchten de twee naar Frankrijk. Als de Oranjes verdreven worden en in Nederland een regering van burgers aan de macht komt, keren ze terug. Na Sara schrijven zij nog vele boeken, brievenboeken en gedichten. Ze blijven tot hun dood onafscheidelijk. Als Betje Wolff op 5 november 1804 overlijdt, volgt Aagje Deken negen dagen later. Ze worden bij elkaar begraven op de exclusieve begraafplaats Ter Navolging in Scheveningen. Het graf wordt later geruimd.
Lees ook: vorig jaar is er archeologisch en bouwtechnisch onderzoek gestart in De Nieuwe Kerk.
Ontwerp van Karen Polder
Karen Polder tekende voor het ontwerp van de schrijverssteen. Zij studeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en het Royal College of Art in Londen. Polder ontwerpt boeken en tentoonstellingen voor musea en erfgoedinstellingen. Voor deze steen gebruikte Polder een gloednieuwe letter die is ontworpen door de jonge letterontwerper Jacob Wise. Beeldhouwer Henk Welling hakte de steen en Berry Slok begeleidde het proces. De steen krijgt een plek tussen de andere schrijversstenen, van o.a. Multatuli, Louis Couperus, Hella S. Haasse en Anton de Kom in het Noordtransept van de kerk.
Schrijvers in De Nieuwe Kerk
Met de gedenksteen wordt een bijzonder schrijversduo aan het literaire pantheon van De Nieuwe Kerk toegevoegd. Tal van bekende schrijvers zijn in De Nieuwe Kerk begraven of herdacht. Grote namen naast de al eerdergenoemden zijn Coornhert (1522-1590), P.C. Hooft (1581-1647), Joost van den Vondel (1578-1679), Da Costa (1798-1860), Johan Huizinga (1872-1945) en Willem Frederik Hermans (1921-1995). De steen die volgend jaar onthuld wordt, is de eerste steen voor twee schrijvers.
